Friday, December 23, 2016

အပိုင္း (၃) One Way Slab အား structure နည္းအရေျဖရွင္းျခင္း - Structure Engineer တေယာက္၏ေျခလွမ္းမ်ား

Structure Engineer တေယာက္၏ေျခလွမ္းမ်ား- အပိုင္း (၃)
One Way Slab အား structure နည္းအရေျဖရွင္းျခင္း
ဒါကိုမဖတ္ခင္ က်ေတာ္ေရးထားတဲ့ One way slab , two way slab အေၾကာင္းရွင္းထားတဲ့အပိုင္း ၂ ကိုအရင္ၾကည့္ပါ ။ အပိုင္း ၂ မဖတ္ထားလည္း တျခား knowledge ရွိထားရင္လံုေလာက္ပါတယ္ မဟုတ္ရင္ two way slab နဲ႔ေရာသြားမွာစိုးလို႔ပါ ...
အခုဟာက one way slab အေၾကာင္းကို structure နည္းအရရွင္းမွာပါ က်ေတာ္ေရးသေလာက္အမွီလိုက္နိုင္ရင္ ဒီအပိုင္းဖတ္ျပီးတဲ့အခါ one way slab ကို design လုပ္ဖို႔ ကြန္ျပဴတာမလိုပါဘူး Etabs ေတြ Safe ေတြကို ခဏေခါက္ထားလိုက္ပါဦး Scientific calculator တစ္လံုးရွိရင္ လံုေလာက္ပါတယ္....
ပံုဆြဲဖိုိ႔ေဘးနားမွာ ခဲတံနဲ႔စာရြက္မရွိဘူးဆိုရင္လည္း one way slab ကိုျမင္သာေအာင္ဥပမာေပးပါမယ္ ... ခင္ဗ်ားတို႔ကိုင္ထားတဲ့ ဖုန္းကိုလက္နွစ္ဖက္နဲ႔ ဘယ္ညာအစြန္းနွစ္ဖက္ ခ်ဳပ္ထားလိုက္ပါ .... ျပီးတာနဲ႔ အေပၚကေနအားထည့္ျပီးဖိၾကည့္ပါ အလည္မွာေကြးတယ္လို႔ယူဆလိုက္ပါ ဖိတဲ့အားမမ်ားေတာ့ ေကြးတာကိုေတာ့ျမင္ရမွာမဟုတ္ဘူး ဒါေၾကာင့္ေကြးတယ္ဆိုျပီး စိတ္ကူးထဲမွာပံုေဖၚၾကည့္ပါ ဒီေတာ့ လက္နဲ႔ခ်ဳပ္ထားတဲ့နွစ္ဖက္က အလည္ကိုစုျပီး ေကြးပါမယ္ ဘယ္ပံုစံေကြးမလည္းဆိုေတာ့ " ပ " ပံုစံေကြးသြားလိမ့္မယ္ .... အဲ့ဒါ One way slab ပဲ
structure ရဲ႕အေျခခံယူဆခ်က္ေတြက အဲ့သေဘာအတိုင္းပါပဲ Load တင္ၾကည့္မယ္ Load ေၾကာင့္ေကြးသြားတယ္လို႔ယူဆမယ္ စာစကားနဲ႔ေျပာရင္ေတာ့ deflection ေပါ့ဗ်ာ ေကြးတာကိုၾကည့္ျပီး bending moment ေတြဘယ္ direction အတိုင္းရွိမွာလည္းခန္႔မွန္းမယ္ moment သိေတာ့ သံေခ်ာင္းဘယ္လိုထည့္ရမလည္းဆိုတာသိတာေပါ့ stucture beam design ေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ moment အနည္းအမ်ားကိုၾကည့္ျပီးေတာ့သံေခ်ာင္းအေရတြက္ကို ရွာတာပါပဲ သံေခ်ာင္းရလာျပီဆိုမွ တျခား shear ေတြ .... ျပန္စစ္တာ...
ဒီထက္အဆင့္ျမင့္ခ်င္ရင္ေတာ့ ကြန္ကရစ္ရဲ႕ေကာင္းမြန္ေသာ၀န္ေဆာင္မွဳကိုစစ္တယ္ ဆိုလိုတာက ကြန္ကရစ္က သူ႔ကိုအသံုးျပဳသူေတြကို ဘယ္လို၀န္ေဆာင္မွဳ႔ေပးမလည္းေပါ့ စာအုပ္ထဲမွာပါတဲ့အခန္းအေနနဲ႔ဆိုရင္ေတာ့ seviceability ကိုစစ္တယ္ ဒါကေတာ့ crack နဲ႔ deflection ကိုစစ္တာပါ ....
အဲ့ဒီအခန္းက ဘယ္ေလာက္ထိအဆင့္ျမင့္လည္းဆိုရင္ construction detail ေတြသာအတိက်ေပးလိုက္ ဆံပင္ထက္ေသးတဲ့ crack လိုင္းအက်ယ္ေတြကိုေတာင္ အတိအက်တြက္လို႔ရပါတယ္ အဲ့ေလာက္ထိေတာ့မလိုေသးပါဘူး... က်ေတာ္ဘာလို႔ဒါကိုေျပာလည္းဆိုရင္ seviceability ဆိုတဲ့အခန္းမွာ one-way slab ရဲ႕ Flexural cracking ဆိုျပီး ဆရာ့စာအုပ္ထဲမွာ ထူးထူးျခားျခားသီးသန္႔ပါလို႔ပါ .... ဆရာကေတာ့မလိုအပ္ပဲနဲ႔ထည့္ထားမွာမဟုတ္ဘူး ဖတ္ၾကည့္ပါ.... က်ေတာ္စာကိုဆက္ပါမယ္ ...
ဖုန္းကိုအေပၚကေနဖိလိုက္လို႔ေကြးသြားတာေတာ့ဟုတ္ျပီ ဒါဆိုသံေခ်ာင္းဘယ္လိုထည့္မွာလည္းလို႔ေမးစရာရွိပါတယ္ ေကြးတဲ့ direction အတိုင္းပဲထည့္ပါမယ္ လက္နဲ႔ျမင္သာေအာင္ပဲေျပာပါမယ္ လက္နွစ္ဖက္ခ်ဳပ္ျပီးတန္းထားတဲ့ direction အတုိင္း main steel ကိုထည့္ပါမယ္ ဘာလို႔လည္းဆိုေတာ့ ေကြးတယ္ဆိုကတည္းက moment ေၾကာင့္ေကြးတာပါ ဒီေတာ့ moment ရွိလို႔ ရွိတဲ့ moment အတြက္ ေကြးတဲ့ direction အတိုင္း main steel ကိုထည့္ပါတယ္ လက္နဲ႔မခ်ဳပ္ထားတဲ့ဖက္ျခမ္းမွာေတာ့ သူက ဦးေဆာင္ျပီးမေကြးပါ တျခားဖက္ျခမ္းကေကြးလို႔သာလွ်င္ သူကေအာက္ကို နိမ့္ဆင္းသြားတာပဲရွိမယ္ ဒီေတာ့မေကြးဘူးဆိုရင္ moment မရွိဘူး moment မရွိရင္ main steel ထည့္စရာမလိုဘူးေပါ့ Temperature & Shrinkage steel ေတာ့ထည့္ပါတယ္ ဒီအေၾကာင္းကို ေနာက္မွ အပိုင္းသစ္ဆက္ေရးမွာမို႔လို႔ ဒီအတိုင္းထားခဲ့ပါမယ္
ဒါကိုပဲထပ္ျပီးအဆင့္ျမင့္ပါမယ္ က်ေတာ္တို႔ခ်ဳပ္ထားတဲ့လက္နွစ္ဖက္က simply supported ပါ ... ဖုန္းကို slab လို႔ယူဆလိုက္ပါ ခ်ဳပ္ထားတဲ့လက္နွစ္ဖက္ကေတာ့ slab ရဲ႕ ေအာက္မွာေထာက္ထားတဲ့ beam ေပါ့
မ်က္လံုးထဲျမင္သာေအာင္ေျပာမယ္ဆိုရင္ beam နွစ္ေခ်ာင္းအေပၚမွာ slab တင္ထားမယ္ ဒီေတာ့ beam ၂ ေခ်ာင္းက slab အတြက္ေတာ့သူက simply support ပဲ ... slab ဆိုတာ က်ယ္ခ်င္သေလာက္က်ယ္မယ္ ရွည္ခ်င္သေလာက္ရွည္မယ္ သူမွာအတိုင္းအတာအကန္႔သတ္မရွိဘူး ဒီေတာ့ အဲ့အတြက္သာ ပံုေသနည္းေတြလိုက္ထုပ္ေနရင္ အဆင္မေျပေတာ့ပါဘူး ဒီေနရာမွာ slab ကိုဘယ္ formula နဲ႔တြက္ရမလည္းဆိုျပီး ACI ကစဥ္စားထားတာေတာ္ေတာ္ idea ေလးေကာင္းပါတယ္
beam formula နဲ႔တြက္မွာပါ ဒီေတာ့ေမးစရာရွိပါတယ္ slab နဲ႔ beam က ဘာဆိုင္လို႔လည္းေပါ့ ...
ဘာမွမဆိုင္ေပမဲ့ ဆိုင္တာတစ္ခုေတာ့ရွိပါတယ္ တကယ္ေတာ့ slab ဆိုတာ beam ေတြအမ်ားၾကီးေပါင္းထားတာပါ ........ ျမင္သာေအာင္ ဥပမာေပးပါမယ္ ကိတ္မုန္႔တစ္လံုးကို တလိုင္းခ်င္းစီ လွီးထုတ္လိုက္ပါ .... တကယ္ေတာ့ ကိတ္မုန္႔ၾကီးဆိုတာလည္း ကိတ္မုန္႔ေသးေသးေလးေတြ စုေပါင္းထားတဲ့အရာပဲ က်ေတာ္တို႔က တလိုင္းစာအတြက္တြက္ပါတယ္ ေသးေသးေလးတစ္ခုရလို႔ အၾကိးၾကီးလိုခ်င္ရင္ အေရတြက္နဲ႔ေျမွာက္လိုက္ရံုပဲ
က်ေတာ္ေျပာတဲ့ေသးေသးေလးဆိုတာ 1 unit length အက်ယ္ရွိတဲ့ beam ကိုေျပာတာပါ ft နဲ႔သြားမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ၁၂ လက္မွအက်ယ္ရွိတဲ့ beam ေပါ့ ဒီေတာ့ေမးစရာရွိပါတယ္ အကိုသမီးကေတာ့ 1 unit length အက်ယ္ရွိတာကိုမယူခ်င္ဘူး 1.8 အက်ယ္ရွိတာကိုယူလို႔မရဘူးလားလို႔ ....
က်ေတာ္ကေတာ့ သခ်ၤာကၽြမ္းတယ္ဆိုရင္ လုပ္ပါလို႔ပဲေျပာခ်င္တယ္ က်ေတာ္တို႔က ၁ ေပအက်ယ္ကိုယူရတာက ၁ ဆိုတဲ့ကိန္းက ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့အေရတြက္နဲ႔ေျမွာက္ရတာလြယ္ပါတယ္ ဥပမာ ေစ်းသြား၀ယ္ရင္ ပန္းသီး ၁ လံုးစာ ဒါမွမဟုတ္ ပန္းသီး ၁၀ လံုးစာပဲေမးပါတယ္ ပန္းသီး ၁၃ လံုးစာေစ်းဘယ္ေလာက္လည္း ဘယ္သူမွမေမးပါဘူး ....
Beam formula နဲ႔တြက္လိုက္ရင္ slab အတြက္လိုအပ္တဲ့ main steel ရဲ႕ area ( As ) ထြက္လာမယ္ ထြက္လာတဲ့ေကာင္က ၁ ေပအက်ယ္စာအတြက္ပါပဲ ဒါေၾကာင့္ slab တြက္ဖူးတဲ့လူဆိုသိပါတယ္ သူ႔ရဲ႕ unit က in2/ft ဒါကိုသိရင္ spacing ဘယ္ေလာက္ထားရမယ္ဆိုတာ table ၾကည့္လိုက္ရံုပဲ table ထဲမွာေတာ့
၁.သံေခ်ာင္းဆိုဒ္ရယ္
၂.လိုအပ္တဲ့ steel area,As ရယ္
3.သူတို႔ရဲ႕ spacing ရယ္ဆိုျပီး
သံုးခုေရြးခ်ယ္စရာေပးထားပါတယ္ က်ေတာ္တို႔က ၂ ခုသိရင္ လိုအပ္တဲ့ ၃ ခုစလံုးသိပါျပီ
......................
က်ေတာ္ေရးခ်င္တဲ့အပိုင္းက တစ္၀က္ေတာ့ျပီးပါျပီ က်န္တဲ့တစ္၀က္ကို ဆရာဦးညီလွငယ္စာအုပ္ထဲက ပံုေတြနဲ႔ဆက္ပါမယ္ .. ကိုယ့္ဟာကိုယ္ဖတ္ရင္ နားမလည္မွာစိုးလို႔ ျမန္မာလို လက္လွန္းမွီသေလာက္ေရးေပးလိုက္ပါတယ္ က်ေတာ္တစ္ခုအၾကံေပးခ်င္တာက အဂၤလိပ္စာကၽြမ္းရင္ က်ေတာ္ေရးတာဖတ္မေနပါနဲ႔ က်ေတာ္ေျပာတာလည္း မယံုပါနဲ႔ ဆရာ့စာအုပ္သာ တန္းဖတ္ပါ ... တခ်ိဳ႔ေနရာေတြက ကိုယ္တိုင္ကသေဘာေပါက္ေပမဲ့ ျမန္မာလိုေရးရေတာ့ လြဲသြားတာေလးေတြရွိပါတယ္
ေအာက္မွာ one way slab ကို အစကေနအဆံုးတြက္ထားတာရယ္ design လုပ္ျပီး သံေခ်ာင္းဆင္ျပထားတာပါပါတယ္ ..... လက္လွမ္းမွီသေလာက္ၾကည့္သြားပါ....
Aung Hla Min Naing ....


/////////////////////////////////////////////////////////////////////

ဒီအခုျပထားတဲ့ပံုက slab ပါပဲ သူ႔အေပၚမွာ uniform dead load က်မယ္ ေမးစရာရွိတာက Live Load ေကာ္မက်ဘူးလားေပါ့ 

က်ေတာ့တို႔က structure တြက္ရင္သာ LL ကို uniform shell လုပ္အေနနဲ႔ေပးတာပါ အျပင္မွာက အဲ့အတိုင္းက်ခ်င္မွလည္းက်မယ္ အေပၚကေန Load က်လို႔ ေအာက္ကေန ျပန္ပင့္ထားတဲ့ပံုပါ

ပံုထဲက အေပၚပင့္ထားတဲ့ျမႇားေတြကေတာ့ beam ကေန slab ကိုျပန္ကန္တာပါ beam က slab ရဲ႕ support ပဲ

ေကြးသြားတဲ့ပံုစံလို႔ေခၚတဲ့ deflected shape ကို solid line နဲ႔ျပထားပါတယ္ ပံုထဲမွာေတာ့ curved strip ဆိုၿပီးျမႇားထိုးထားတယ္

Strip ဆိုတာက လမ္းေၾကာင္းေတြကိုေျပာတာပါ beam ႏွစ္ေခ်ာင္းၾကားမွာ ရွိတဲ့ strip ေတြက curvature လို႔ေခၚတဲ့ ေကြးတာေတြ bending moment ေတြအကုန္တူပါတယ္

ဒါေပမဲ့ beam မရွိတဲ့ဖက္ျခမ္းမွာေတာ့ bending moment လည္းမျဖစ္ဘူး curvature လည္းမျဖစ္ဘူး ပံုထဲကဆိုရင္ long strip ေနရာပါ

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Slab ေပၚမွာရွိတဲ့ load ေတြအကုန္လံုးက သူ႔ကိုေထာက္ထားတဲ့ beam ကိုေျပးပါတယ္ ဒါေၾကာင့္ ပံုမွာျပထားသလို main reinforcement ကို beam ၂ ေခ်ာင္းၾကားထည့္ပါတယ္

က်န္တဲ့တဖက္မွာေတာ့ Temperature and shrinkage အတြက္ distribution steel ကိုထည့္ပါတယ္ T&S steel လို႔လည္းေခၚပါတယ္

က်ေတာ္တို႔က slab ရဲ႕ bending moment ကို strip တေလွ်ာက္မွာရွိတဲ့ strip ရဲ႕ unit width နဲ႔သတ္မွတ္ပါတယ္ ဒါေၾကာင့္ load per unit area on the slab က load per unit length on the slab strip ပဲ ဘာလို႔ strip မွာ area မျဖစ္လည္းဆိုေတာ့ strip ရဲ႕ width က ၁ ေပ အကြာပဲ စဥ္းစားေတာ့ Area ဘဝကေန တဆင့္ေလွ်ာ့ၿပီး Length ျဖစ္သြားတာ

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

ဒါက slab ရဲ႕ Steel Ratio ကိုရွာတာပါ ၂ နည္းရွိပါတယ္ ဖတ္ၾကည့္ပါ
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////


Slab ကိုတြက္ဖို႔အတြက္ Length ကိုစဥ္းစားမယ္ဆိုရင္ clear span ကိုပဲယူရမလား beam ရဲ႕ center to center ကိုပဲယူရမလား ဒါမွမဟုတ္ beam ရဲ႕ အျပင္ဖက္ထိ ယူရမလားဆိုတာ ခက္ေနရင္ ACI ကေျပာထားတဲ့ code ေတြပါ

Condition 1. Slab က သူ႔ support ေပၚမွာ freely ရွိမယ္ဆိုရင္ effective span length ကို သူ႔ရဲ႕ clear span length ရယ္ slab ရဲ႕ effect depth ရယ္ေပါင္းရမွာပါ ေပါင္းၿပီးတာက center to center ထက္မ်ားရင္ c to c ပဲယူပါတယ္

Condition 2. အကယ္လို႔ ၁၀ ေပထက္မပိုခဲ့ရင္ clear span length ပဲယူတယ္ ဒါကို knife-edge support လို႔ေခၚပါတယ္
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////


One-Way Slab ႏွင့္ ပတ္သပ္ေသာ ACI code မ်ား

--------------------------------

ACI 9.5.2.1 အနည္းဆံုးရွိရမဲ့ slab ရဲ႕အထူက Table 8.1 အတိုင္းပါပဲ L ဆိုတာက ကိုယ္ထားမဲ့ slab ရဲ႕အရွည္ကိုေျပာတာပါ ဒါက fy60 အတြက္ပဲ က်ေတာ္တို႔ဆီကေတာ့ အမ်ားအားျဖင့္ fy40 ပါ modified လုပ္ရင္ရပါတယ္ ပံုမွာေပးထားတယ္

Slab ရဲ႕ bottom steel ရဲ႕ေအာက္မွာ cover အနည္းဆံုး 3/4 in ရွိရမယ္ အမ်ားအားျဖင့္ 1 in ကို Assumed ယူပါတယ္

Main Steel ရဲ႕ spacing က အထူရဲ႕ ၃ဆ (3h) ဒါမွမဟုတ္ ၁၈ လက္မထက္မပိုရဘူး သူ႔ထက္ငယ္ခ်င္ငယ္ပါ

Main Steel ရဲ႕ spacing က အထူရဲ႕ ၁ဆခြဲ (1.5h) ထက္မနဲရဘူး (fabrication cost နဲခ်င္ရင္ေတာ့ straight bar ဒါမွမဟုတ္ cutoff ေတြစဥ္းစားေပါ့)

Temperatures & Shrinkage Steel ရဲ႕ spacing က အထူရဲ႕ ၅ဆ(5h) ဒါမွမဟုတ္ ၁၈ လက္မထက္မပိုရဘူး

Temperature & Shrinkage Steel ရဲ႕ Steel Ratio က 0.0014 ထက္မနဲရဘူး

.......................................

One-Way Slab ရဲ႕ အနဲဆံုးထည့္ရမဲ့ minimum steel က သူ႔အတြက္လိုအပ္တဲ့ T&S steel ပဲ

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////


One-Way Slab Example Part-1
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

One-Way Slab Example Part-2
////////////////////////////////////////////////////////////////////////

One-Way Slab Example Part-3
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////

ဒါကေတာ့ one-way slab ကို သံေခ်ာင္းဆင္ျပထားတာပါ ၂ နည္းရွိပါတယ္ bent bar သံုးတာရယ္ straight bar သံုးတာရယ္
//////////////////////////////////////////////////////////////////



ဒါကေတာ့ က်ေတာ္အေပၚမွာေျပာတဲ့ Table ပါ

Area သိတယ္ Bar Size သိတယ္ Spacing ထြက္လာမယ္ဂ

လိုအပ္မဲ့ Steel Area က တစ္ေပအကြာပဲ ထည့္ၿပီးတြက္ခဲ့တာမို႔လို႔ သူ႔ unit က in2 per feet ပါ
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////





0 comments:

Post a Comment

Disqus Shortname

Comments system