၁.၁ ၊ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္း နဲ႔ MEP Systems

• မ်က္ေမႇာက္ေခတ္ (တိုးတက္ေနတဲ့) အေဆာက္အအံု ေတြ ဟာ မိုးဒါဏ္၊ ေနဒါဏ္၊ ေလဒါဏ္၊ ဆီးႏွင္းဒါဏ္၊ အစ႐ွိတဲ့ ရာသီဥတုဒါဏ္ ေတြ ကေန အကာအကြယ္၊ အမိုးအကာ ေပးတဲ့ ခိုလံႈရာ သက္သက္ ေလာက္ တင္ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ လူေတြ သက္ေတာင့္သက္သာ စိတ္ေအး ခ်မ္းေျမ့စြာ ေနထိုင္ႏိုင္ဘို႔ နဲ႔ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ အလုပ္လုပ္ႏိုင္ ဘို႔ရာ ပိုၿပီး သန္႔ရွင္းေကာင္းမြန္ တဲ့၊ ပိုၿပီး စံနစ္က် အဆင့္အတန္းမီ တဲ့၊ ပိုၿပီး အလုပ္တြင္က်ယ္ ေစႏိုင္ တဲ့၊ ပတ္ဝန္းက်င္ ေတြကို ဖန္တီး ေပးႏိုင္ေအာင္ ဒီဇိုင္းလုပ္ ၿပီး ေဆာက္လုပ္ လာၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
• ပူလို႔၊ အိုက္လို႔ ယပ္ခတ္ ေခြ်းသုတ္ စိတ္႐ႈပ္ေန ရတာမ်ိဳး၊ ခ်မ္းလို႔ တုန္လို႔ အလုပ္ မတြင္တာမ်ိဳး၊ နားၿငီးလြန္းလို႔ စိတ္႐ႈပ္ရတာ မ်ိဳး၊ ေမွာင္လြန္းလို႔ (သို႔) လင္းလြန္းလို႔ အလုပ္လုပ္ မရတာမ်ိဳး ေတြ မျဖစ္ေတာ့ပဲ အလုပ္မွာပဲ ပိုၿပီး အာ႐ုံ စိုက္ႏိုင္ လာလို႔ အလုပ္ ပိုတြင္ရတာပါ။

• လူေတြ ေနထိုင္ဘို႔ (သို႔) အလုပ္လုပ္ဘို႔ အေဆာက္အအံု ေတြကို ဒီဇိုင္း လုပ္တဲ့အခါ မပါမျဖစ္ အေျခခံ အဂၤါရပ္ေတြ ကေတာ့
  1. Visual Comfort: အလင္းေရာင္ လံုလံုေလာက္ေလာက္ ရႏိုင္ဘို႔၊
  2. Thermal Comfort : လူေတြ သက္ေတာင့္သက္သာ ႐ွိေစဘို႔ အတြက္ Temperature (အပူအေအး)၊ Humidity (ေလရဲ႕စိုထိုင္းဆ) ေတြကို ျပဳျပင္ ထိန္းသိမ္း ထားႏိုင္ဘို႔၊
  3. Indoor Air Quality: လူေတြ အတြက္ သင့္ေတာ္တဲ့ ေလရဲ႕သန္႔႐ွင္းလတ္ဆတ္မႈ ေတြရေအာင္ ထိန္းသိမ္း ထားေပးႏိုင္ဘို႔၊
  4. Acoustical Quality: အသံဆူညံ မႈ ေတြ ကေန ကာကြယ္ေပးႏိုင္ဘို႔၊
  5. Convenient Power & Utilities: လိုအပ္တဲ့ လွ်ပ္စစ္မီး ပါဝါ၊ ေရ၊ ဂက္စ္ စတာ ေတြ အဆင္သင့္ လြယ္လင့္တကူ ရႏိုင္ ဘို႔၊
  6. Communication Capability : ဆက္သြယ္ေရးစံနစ္ ေတြ (တယ္လီဖုန္း၊ Network, Internet, etc.) အဆင္သင့္ လြယ္လင့္တကူ ရႏိုင္ ဘို႔၊
  7. High-quality Sanitation Systems : က်န္းမာေရးႏႇင့္ ညီညြတ္ေသာ အဆင့္ျမင့္ ေရသန္႔ျဖန္႔ေဝ၊ အညစ္အၾကး နဲ႔ ေရဆိုး (မိလႅာ) ႏုတ္စံနစ္ေတြ ပါဝင္ဘို႔၊
  8. Reliable Systems for Life Safety and Property Protection : လူတို႔၏ အသက္ႏွင့္ ပစၥည္းဥစၥာ ကို ကာကြယ္ရန္ စိတ္ခ်ရတဲ့ စံနစ္ေတြ (မီးေဘးကာကြယ္ေရး စံနစ္ ေတြ၊ လံုျခံဳေရး စံနစ္၊ အေရးေပၚ လမ္းညႊန္ စံနစ္) ေတြ ပါဝင္ဘို႔၊
  တို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ အေဆာက္အအံု ရဲ႕ သံုးစဲြမႈ အတိုင္းအတာ ကို လိုက္လို႔ အျခား စံနစ္ေတြ၊ ပိုၿပီး သိမ္ေမြ႕နက္နဲ တဲ့ နည္းပညာ ေတြ၊ လိုအပ္ လာႏိုင္ ပါေသးတယ္။
• ဒီလို လူေတြ အတြက္ သင့္ေတာ္တဲ့၊ အလို႐ွိတဲ့ ေတာင့္တရတဲ့ အေျခအေန ေတြ ကို လက္ေတြ႕ ဖန္တီးေပးႏိုင္ရတာ ကေတာ့ ေျပာင္းလဲတိုးတက္ လာတဲ့ MEP (Mechanical, Electrical & Plumbing Systems) လို႔ေခၚတဲ့ အဆင့္ျမင့္ နည္းပညာေတြ ရဲ့ အက်ိဳးေက်းဇူး ေၾကာင့္ပါပဲ။ ဒီစနစ္ေတြ ကိုပဲ M&E (Mechanical and Electrical Systems) လို႔လည္း ေခၚၾကပါေသးတယ္။
• ဒီလို MEP system ရဲ႕ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈ ေတြဟာ အေဆာက္အအံု ေတြ ရဲ့ Architectural Design (ဗိသုကာ ဒီဇိုင္း) မွာလည္း ပုံစံသစ္ေတြ၊ အခြင့္အလမ္းသစ္ေတြ၊ ေပးခဲ့ပါတယ္။ ျပဴတင္းေပါက္ မ႐ွိတဲ့ ကုန္တိုက္ေတြ စူပါမတ္ကက္ ေတြလို ေနရာမ်ိဳးေတြမွာ Electrical Lighting, Ventilation နဲ႕႔Space Air Conditioning ေတြေပၚမွာ ပဲ လံုးလံုး မွီခို အားထား ေနရတာပါ။ High-rise building လို႔ေခၚတဲ့ အထပ္ျမင့္ အေဆာက္အအံုေတြ မွာဆိုရင္လည္း အလြန္ျမန္တဲ့ High-speed vertical transportation system (ျမန္ႏႈန္းျမင့္ ဓါတ္ေလွကား စံနစ္) ေတြ၊ ေသာက္သုံးေရ အတြက္ နဲ႔ မီးအႏၲရာယ္ က ကာကြယ္ဘို႔အတြက္ high-pressure water supply systems (ဖိအားျမင့္ ေရေပးေဝေရး စံနစ္) ေတြ ဟာ မပါမျဖစ္ ပါကိုပါ ရပါတယ္။
• ဒီ MEP systems ေတြ က စြမ္းေဆာင္ေပးမဲ့ အက်ိဳး ေက်းဇူးေတြ ကို အလကားသက္သက္ ရႏိုင္တာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ထိုက္တန္တဲ့ ရင္းႏွီးမႈ (ဝါ) ေပးဆပ္မႈေတြ လည္း ႐ွိရပါတယ္။ ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမယ့္ အခ်က္ေတြထဲမွာ လိုအပ္တဲ့ အခန္းေနရာ အက်ယ္အဝန္း နဲ႕ ကုန္က်မဲ့ စရိတ္ ေတြလည္း ပါဝင္ ပါတယ္။ တကယ့္ လက္ေတြ႕မွာလည္း MEP systems ေတြတတ္ဆင္ဘို႔ နဲ႔ ထိန္းသိမ္းႏိုင္ဘို႔ အတြက္ Floor နဲ႔ Ceiling Space ေနရာ ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား လိုအပ္ပါတယ္။ ပဏာမ အစီအစဥ္ခ် တဲ့Preliminary Planning Phase မွာထဲက လိုအပ္တဲ့ ေနရာေတြကို စနစ္တက် ႀကိဳတင္လ်ာထား မထားႏိုင္ခဲ့ရင္ ဒီဇိုင္းကို ထပ္တလဲလဲ ျပန္လုပ္ေနရ ပါလိမ့္မယ္။ တစ္ခါတစ္ရံ system performance (ဒီ စနစ္ေတြ ရဲ့ စြမ္းေဆာင္ရည္) ေတြကို ရသင့္သေလာက္ မရႏိုင္ေတာ့ေအာင္ စေတးလိုက္ရ ပါလိမ့္အုံးမယ္။
• တစ္ခ်ိဳ႕ေနရာ ေတြမွာဆိုရင္လည္းMEP system ေတြရဲ႕ ကုန္က်စားရိတ္ က အေဆာက္အအုံ တစ္ခုရဲ႕ စုစုေပါင္း ကုန္က်စားရိတ္ ရဲ႕ တစ္ဝက္ေလာက္ကို ႐ွိတာပါ။ ဥပမာ ျပရရင္ သိမ္ေမြ႕နက္နဲ တဲ့ ေခတ္မီ အေဆာက္အအုံ ေတြျဖစ္တဲ့ သုေတသနျပဳ လုပ္ငန္းသုံး Research & Development (R&D) Buildings ေတြ၊ ေဆး႐ုံေတြ၊Computer Center ေတြ၊ စသည္ျဖင့္ ေပါ႔ေလ။
• MEP System ေတြ လည္ပတ္ဘို႔ရာ အတြက္ Energy (စြမ္းအင္) လည္း လိုပါတယ္။ စက္မႈထြန္းကား တဲ့ ႏိုင္ငံေတြ မွာဆို လူေတြ အသုံးျပဳတဲ့ အေဆာက္အအံုေတြျဖစ္တဲ့ လူေနအိမ္ေတြ၊ ဟိုတယ္၊ ႐ုံးခန္းအစ ႐ိွတဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းသံုး အေဆာက္အအံု ေတြ၊ စာသင္ေက်ာင္း၊ ေဆး႐ံု၊ အက်ဥ္းေထာင္ ႏႇင့္ အျခား လူမႈ အဖဲြ႕အစည္း ဆိုင္ရာ အေဆာက္အအံု ေတြက အသံုးျပဳတဲ့ စြမ္းအင္ဟာ ႏိုင္ငံရဲ႕ စုစုေပါင္း အသံုးရဲ႕ တစ္ဝက္ ေလာက္ကို ႐ွိႏို္င္ ပါတယ္။ ဒါ႔အျပင္ အဲသည့္ အေဆာက္အအံု ေတြရဲ႕Operating Costs (လည္ပတ္ စရိတ္ေတြ) ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ကိုလည္းယူထားတာပါ။
  
  " Energy (စြမ္းအင္) ေတြ ကို ထိထိေရာက္ေရာက္၊ အက်ိဳး႐ွိ႐ွိ မဟုတ္ပဲ အႀကီးအက်ယ္ သံုးစြဲ ေနျခင္းဟာ က်ေနာ္တို႔ အမွီျပဳ ေနရတဲ႕ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ပ်က္စီးေစမဲ့ အဓိကအခ်က္ တစ္ခ်က္ပါဘဲ။ "
  
• ေသေသခ်ာခ်ာ စနစ္တက် ဒီဇိုင္း လုပ္ထားတဲ့ MEP Systems ေတြဟာ လိုအပ္တဲ့ ေနရာကို သင့္ေတာ္သေလာက္ ပဲ ယူၿပီး စြမ္းအင္ကို လည္း အက်ိဳး႐ွိ႐ွိ အသုံးခ် ထားလို႕ အေဆာက္အအံုရဲ႕ ကုန္က်စားရိတ္ ကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ ႐ုံမွ်မက က်ေနာ္တို႔ ရဲ့ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ အေပၚ မွာလည္း ထိခိုက္ပ်က္စီးမႈ နည္းပါးေစပါတယ္။
• ေနာက္ လာမဲ့ Post မွာ MEP systems ေတြရဲ႕ Scope (နယ္ပယ္) နဲ႔ Impact (အက်ဳိးသက္္ေရာက္မႈ) ေတြကို ျခံဳငံုတင္ျပပါမယ္။ Space Planning (ေနရာ စီစဥ္ လ်ာထားျခင္း)၊ Architectural Design (ဗိသုကာ ဒီဇိုင္း)၊ Construction & Operating Costs (ေဆာက္လုပ္ေရး ႏွင့္ လည္ပတ္ေရး ကုန္က်စားရိတ္ မ်ား)၊ Greater environment (ပိုမိုအေရးပါလာတဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္)၊ စသည္ျဖင့္ေပါ႔ေလ။

Credit - http://chawlwin.blogspot.com/2008/06/m-systems_08.html