Northridge Earthquake

Northridge Earthquake

Northridge Earthquake 1994 ဟာ အေမရိကန္ အင္ဂ်င္နီယာေတြ၊ အထူးသျဖင့္ Structural Steel Engineers ေလာကမွာ အလြန္ထင္႐ွားခဲ့တဲ့ ငလ်င္တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။

ဒီငလ်င္ဟာ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၁၇ ရက္ေန႔မွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ကာလီဖိုးနီးယားျပည္နယ္ ေလာ့စ္အိန္ဂ်ယ္လစ္ ေဒသ၊ ဆန္ဖာနန္ဒို ေတာင္ၾကားကို ဗဟိုျပဳၿပီး လႈပ္ခတ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

Moment magnitude scale အေနနဲ႔ 6.7 ႐ွိၿပီး

Ground acceleration ကေတာ့ 1.8g အထိ ႐ွိခဲ့ပါတယ္။

Northridge Earthquake ဟာ ဘာေၾကာင့္ အင္ဂ်င္နီယာေတြၾကား ထင္႐ွားခဲ့ပါသလဲ?

Northridge ငလ်င္ ဗဟိုျပဳ လႈပ္ခတ္ခဲ့တဲ့ ေဒသဟာ တကယ္ေတာ့ လူေနထူထပ္တဲ့ ေဒသမဟုတ္ပါဘူး၊ ဒါေပမယ့္ ေဒသတြင္း ၃ ထပ္ ၄ ထပ္ steel structures commercial အေဆာက္အအံုေတြ႐ွိၾကပါတယ္။ (အထပ္ျမင့္ေတြ မ်ားရင္ေတာ့ ပိုဆိုးမွာပါ)

အဲဒီ အခ်ိန္ကာလတုန္းက Steel Structures ေတြကို moment frame ေတြနဲ႔ တည္ေဆာက္ၾကၿပီး ငလ်င္မၾကာခဏ ျဖစ္ေပၚသည့္တိုင္ ဒီ steel moment frame structures ေတြမွာ ပ်က္စီးဆံုး႐ွံုးမႈ ႀကီးႀကီးမားမားမျဖစ္ခဲ့တဲ့အတြက္ အင္ဂ်င္နီယာေတြဟာ steel moment frame structures ေတြသည္ ငလ်င္ဒဏ္ ေကာင္းစြာခံႏိုင္သည္ ဟု ထင္ခဲ့ၾက၊ သတ္မွတ္ခ့ဲၾကတာျဖစ္ပါတယ္။

Northridge ငလ်င္ ျဖစ္သြားၿပီးတဲ့ေနာက္ steel structures ေတြရဲ႕ ပ်က္စီးမႈေတြကို ေလ့လာၾကည့္ၾကပါတယ္။ steel moment frame အေဆာက္အအံုတစ္လံုးကို စစ္ေဆးတဲ့ေနရာမွာ အျပင္ပန္းအားျဖင့္ ပ်က္စီးမႈအနည္းငယ္သာေတြ႔ခဲ့ရၿပီး အခ်ိဳ႕အေဆာက္အအံုေတြက အနည္းငယ္ တိမ္းေစာင္းေနတာကို ေတြ႔ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါနဲ႔ cladding ေတြ၊ ceiling ေတြကို ဖယ္႐ွားၿပီး အတြင္းဘက္ structures ေတြရဲ႕ အေျခအေနကို ဆက္လက္ေလ့လာၾကပါတယ္။

အဲဒီလို ေလ့လာတဲ့အခါ Moment Connections ေတြမွာ ဆိုးရြားစြာ ပ်က္စီးေနတာေတြ ေတြ႔ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါနဲ႔ အေဆာက္အအံုတစ္ခုလံုးရဲ႕ bram to column moment connections ေတြကို ဆက္လက္ေလ့လာတဲ့အခါ အျခားေသာ Moment connections ေတြမွာလဲ crack ေတြ ျဖစ္ေပၚေနတာ ေတြ႔ၾကရပါေတာ့တယ္။

အဲဒီအေဆာက္အအံုမွာ သံုးစြဲထားတဲ့ Moment connections ေတြက Building Code က ခြင့္ျပဳထားတဲ့အတိုင္းပဲ ျပဳလုပ္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။

ဒါနဲ႔ အင္ဂ်င္နီယာေတြဟာ အျခားေသာ steel moment frame အေဆာက္အအံုေတြက moment connections ေတြကိုလဲ ဆက္လက္ေလ့လာၾကပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ steel structures ေတြကို fire proofing ေတြ သုတ္လိမ္းထားၾကတဲ့အတြက္ connections ေတြရဲ႕အေျခအေနကို ေလ့လာရာမွာ အဲဒီ fire proofing ေတြကို အရင္ ဖယ္႐ွားရတာျဖစ္ၿပီး အေဆာက္အအံု တစ္လံုးစီမွာ moment connections ေတြ မ်ားစြာ႐ွိၾကတဲ့အတြက္ ဒီ fire proofing ေတြကို ဖယ္႐ွားရတဲ့ ကုန္က်စရိတ္ မေသးလွပါဘူး။ အဲဒီလို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေလ့လာၾကတဲ့အခါ အေဆာက္အအံုတိုင္းရဲ႕ moment connections အမ်ားစုဟာ failure ျဖစ္ေပၚေနတာ ေတြ႔ခဲ့ၾကရပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ Northridge Earthquake မတိုင္မီက Moment connection ေတြရဲ႕အေၾကာင္းကို အနည္းငယ္ေျပာခ်င္ပါတယ္။ Building Code မွာ ပံု ၁ မွာ ျပထားတဲ့ Beam to column connection ပံုစံကို အသံုးျပဳဖို႔ သတိမွတ္ထားပါတယ္။ ဒီ moment connection အမ်ိဳးအစားမွာ beam ရဲ႕ web ကို column နဲ႔ bolts ေတြအသံုးျပဳ ဆက္ထားၿပီး Beam ရဲ႕ flange ကိုေတာ့ column နဲ႔ CJP weld နဲ႔ ဆက္ထားပါတယ္။ CJP weld ေတြ ျပဳလုပ္ဖို႔အတြက္ Flange ရဲ႕ ေအာက္မွာ backing bar ေတြ ခံရၿပီး beam ရဲ႕ web မွာလဲ welding ေဆာ္လို႔ရေအာင္ weld access hole ေတြ ျပဳလုပ္ေပးရပါတယ္။

Building code မွာဒီ connection အမ်ိဳးအစားကို seismic design အတြက္ အသံုးျပဳႏုိင္တယ္လို႔ ေျပာထားၿပီး တကယ္လို႔ အျခားေသာ connections design ေတြကို အသံုးျပဳမယ္ဆိုပါက capacity ကို ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ပိုတြက္ဖို႔ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အင္ဂ်င္နီယာအမ်ားစုဟာ moment frames ေတြကို တည္ေဆာက္ရာမွာ ဒီ connection ကိုပဲ အလြယ္တကူ ယူသံုးၾကပါတယ္။

Northridge earthquake လဲ ၿပီးေရာ ဒီ connections အမ်ားစု failure ျဖစ္တာကို ေတြ႔ရတာပါပဲ။ တကယ္ေတာ့ ဒါဟာ Building Code failure သို႔မဟုတ္၊ Engineering failure လို႔ သတ္မွတ္လို႔ရတဲ့ အေျခအေနပါပဲ။

အက်ိဳးဆက္အေနနဲ႔ Northridge Earthquake ေၾကာင့္ Emergency Building Code Changes ေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ရၿပီး SAC ဆိုတဲ့ programme ကို ေဒၚလာ ၁၂ သန္း အကုန္အက်ခံကာ ၆ ႏွစ္တိုင္ ျပဳလုပ္ေလ့လာခဲ့ၾကပါတယ္။ SAC ဆိုတာက အဲဒီ Programme မွာ ပါဝင္ခဲ့တဲ့ အဖြဲ႔အစည္း ၃ ခုရဲ႕ အစ စကားလံုးေလးေတြျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီေနာက္ေတာ့ special နဲ႔ intermediate moment frame ေတြမွာ အသံုးျပဳႏိုင္တဲ့ prequalified Moment Connections ေတြကို သတ္မွတ္ျပဌာန္း ခဲ့ၾကပါတယ္။ AISC 358-10 မွာျဖစ္ပါတယ္။ (AISC 358 ဆိုတာ Northridge Earthquake ေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာတာပါ။

သင္ခန္းစာယူစရာအေနနဲ႔....

ျဖစ္ရပ္ဆိုးတစ္ခု ၾကံဳေတြ႔ၿပီးတာနဲ႔ အဲဒီလို ျဖစ္ရပ္ဆိုးမ်ဳိး ေနာက္တစ္ခါ ထပ္မံ မၾကံဳေတြ႔ေစဖို႔ ပညာ႐ွင္ေတြကို အခ်ိန္ကုန္ေငြကုန္ခံ ေလ့လာေစကာ ဥပေဒျပဌာန္းခ်က္မ်ားကို ေျပာင္းလဲၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္...

အဲ... ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ MNBC ဆိုတဲ့ Building Code ကို ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ထဲက ေကာ္ပီကူး.. အဲေလ .. ေယာင္လို႔... ေရးဆြဲခဲ့ၾကေပမယ့္

ခုခ်ိန္ထိ...

ဘယ္ဆီကို ေရာက္လို႔ေနတယ္ မသိေတာ့ပါဘူး....

လက္ေတြ႔မွာေတာ့ အမ်ားစု ျမန္မာ့နည္း ျမန္မာ့ဟန္နဲ႔ ဘာ standard မွ မ႐ွိ လုပ္ခ်င္ရာ လုပ္ေနၾကဆဲ....

Catastrophe waiting to happen လို႔ပဲ ေခၚရေလမလား Wating for Catastrophe to happen လို႔ပဲ ဆိုရေလမလားပါပဲ....



Credit

Aung Hsu Myat
.