ကြန္ကရစ္ထုထည္ ေျပာင္းလဲျခင္း

ကြန္​ကရစ္​ထုထည္​ ​ေျပာင္​းလဲျခင္​း
*********************************

*** ကြန္​ကရစ္​ဟာ မာခဲ​ေနစဥ္​ အ​ေတာအတြင္​းမာ ထုထည္​ ​ေျပာင္​းလဲႏိုင္​ပါတယ္​။ အစိုဓာတ္​ ဆံုးရံူးရမယ္​ဆိုရင္​ က်ံဳ႕သြားမယ္​။ ဒါ​ေပမဲ့ ​ေရထဲမွာ မာခဲရမယ္​ဆိုရင္​ ျပန္​႔ကားလာမွာပါ။

*** ကြန္​ကရစ္​ရဲ႕ ထုထည္​​ေျပာင္​းလဲမႈ အ​ေၾကာင္​းအရင္​းမ်ားဟာ ၀န္​သက္​​ေရာက္​မႈ​ေတြ၊ အခ်ိန္​​ေျပာင္​းလဲမႈ​ေတြ၊ ​ေရနဲ႔ ဘိလပ္​​ေျမ ဓာတ္​ျပဳမႈ ျဖစ္​စဥ္​​ေတြနဲ႔ စိုထိုင္​းဆ ​ေျပာင္​းလဲမႈ​ေတြ​ေၾကာင္​့ လို႔ မွတ္​ယူႏိုင္​ပါတယ္​။
(ပထမဆံုးအေနနဲ႔ က်ံဳ႕တာကို စေျပာၾကမယ္)

>>> Shrinkage (က်ံဳ႕ျခင္​း)
************************

*** ကြန္​ကရစ္​ ​ေျခာက္​သြားလို႔ ​ေျပာင္​းလဲတဲ့ ထုထည္​နဲ႔ ​ေရဖယ္​ထုတ္​လိုက္​လို႔ ​ေျပာင္​းလဲတဲ့ ထုထည္​ဟာ မတူညီပါဘူး။ ​ေရ​ေငြ႔ျပန္​သြားတဲ့ ​ေရ​ေတြ​ေၾကာင္​့​ေတာ့ shrinkage မျဖစ္​ပါဘူး။ ျဖစ္​ရင္​လည္​း အနည္​းငယ္​ဘဲပါဘဲ။

*** ကြန္​ကရစ္​ဟာ ​ေျခာက္​လာမယ္​ဆိုရင္​ ​ေရ​ေငြ႕ျပန္​မယ္​။ ျပီး​ေတာ့ ထိန္​းထားတဲ့ ဘိလပ္​​ေျမအႏွစ္​​ေတြရဲ႕ ထုထည္​ဟာလညး္​ ​ေျပာင္​းပါတယ္​။ အဲဒါ​ဆိုရင္​​ေတာ့ shrinkage ျဖစ္​လာပါျပီ။ ကြန္​ကရစ္​မွာ ​ေရရဲ႕ tension capillary ​ေလး တိုးတိုးလာပါတယ္​။ capilleries ​ေတြ မရွိလို႔ ​ေရဆံုးရံူးသြား​တာနဲ႔ ​ေတာ့  shrinkage မျဖစ္​ပါဘူး။ ဒါ​ေပမဲ့ စုတ္​ယူထားတဲ့ ​ေရ​ေတြ ဖယ္​ထုတ္​လိုက္​မယ္​ဆိုရင္​​ေတာ့ shrinkage ျဖစ္​ပါျပီ။

*** အစိုဓာတ္​​ေျပာင္​းလဲတဲ့ အ​ေျခအ​ေန​ေတြက​ေန ​အ​ေၾကာင္​းရင္​းမ်ားစြာက ကြန္​ကရစ္​ က်ံဳ႕ျခင္​းကို ျဖစ္​​ေစပါတယ္​။

*** ၁။ ဘိလပ္​​ေျမႏွင္​့ ​ေရပါ၀င္​မႈ။   ။ ကြန္​ကရစ္​​ေဖ်ာ္​စပ္​ရာမွာ ​ေရ (သို႔) ဘိလပ္​​ေျမ ပိုမို ပါ၀င္​မယ္​ဆိုရင္​ shrinkage ပိုျဖစ္​ပါတယ္​။

*** ၂။ ဘိလပ္​​ေျမ​ေပါင္​းစပ္​ဖြဲ႕စည္​းမႈႏွင္​့ မႈန္​႔ညွက္​မႈ။   ။ ​ေစာလ်င္​စြာ strength  ရ​ေစတဲ့ ဘိလပ္​​ေျမနဲ႔ အပူထုတ္​မႈနည္​းတဲ့ ဘိလပ္​​ေျမ (High-early-strength and low-heat cement)  ဟာ ပံုမွန္​ဘိလပ္​​ေျမ​ေတြထက္​ shrinkage ပို​ျဖစ္​​ေစပါတယ္​။ မႈန္​႔ညွက္​တဲ့ ဘိလပ္​​ေျမ​ေတြဟာ စိုထိုင္​းတဲ့ အ​ေျခအ​ေန​ေတြမွာ ပိုမိုျပန္​႔ကားလာ​ေစပါတယ္​။

*** ၃။ ​ေရာစာမ်ား၏ တိုးတက္​​ေျပာင္​းလဲလာမႈ၊ အမ်ိဳးအစားႏွင္​့ ပမာဏ။    ။ ​ေသးငယ္​တဲ့ ​ေရာစာ​ေလး​ေတြဟာ shrinkage ကို ပိုမိုျဖစ္​​ေစပါတယ္​။ ၾကီးမားတဲ့ ​ေရာစာ​ေတြက​ေတာ့ shrinkage နည္​း​ေစပါတယ္​။

*** ၄။ ပတ္​၀န္​းက်င္​အ​​ေျခအ​ေနမ်ား၊ စိုထိုင္​းမႈႏွင္​့ အပူခ်ိန္​။   ။ ကြန္​ကရစ္​ ပံုစံငယ္​​ေလး​ေတြဟာ (concrete specimens)  စိုထိုင္​းတဲ့ အ​ေျခအ​ေနမွာ 200 to 300 x 10^(-6)  ထိ ျပန္​႔ကားလာ​ေစပါတယ္​။ ဒါ​ေပမဲ့ ​ေလထဲမွာ ​ေျခာက္​​ေသြ႕​ေအာင္​ ထားလိုက္​မယ္​ဆိုရင္​​ေတာ့ က်ံဳ႕သြားပါတယ္​။ ျမင့္​မားတဲ့ အပူခ်ိန္​​ဟာ ​ေရ​ေငြ႔ျပန္​ျခင္​းကို ျမန္​​ေစပါတယ္​။ ဒါ​ေၾကာင္​့  shrinkage ကို တိုးလာ​ေစပါတယ္​။ 

*** ၅။  Admixtures  ။   ။ ကြန္​ကရစ္​မွာ ​ေရလိုအပ္​ခ်က္​တိုး​ေစတဲ့ Admixtures ​ေတြဟာ shrinkage ကိုလည္​း တိုး​ေစပါတယ္​။

*** ၆။ အရြယ္​အစားႏွင္​့ ပံုစံ။ သံကူကြန္​ကရစ္​ member ​ေတြမွာ shrinkage ျဖစ္​တာ​ေၾကာင္​့ ကြန္​ကရစ္​ထဲမွာ tension stress ​ေတြ တုိးလာ​ေစပါတယ္​။ ထို႔အတူဘဲ steel မွာလည္​း compressive stress တိုးလာ​ေစပါတယ္​။ အဲဒီ stress ​ေတြဟာ သက္​​ေရာက္​​ေနတဲ့ loading ​ေတြနဲ႔​ေပါင္​းျပီး တိုးလာပါတယ္​။ ဒါ​ေၾကာင္​့ steel percentage မ်ားျပီး ထည္​့တဲ့အခါ ကြန္​ကရစ္​မွာ အက္​ကြဲ​ေၾကာင္​း (cracks) ​ေတြ ျဖစ္​​ေစႏိုင္​ပါတယ္​။ ကြန္​ကရစ္​ထဲက  tensile stresses ​ေတြကို reinforcement ​ေတြဆီ ​ေကာင္​း​ေကာင္​းျဖန္​႔ခြဲ​ေပးႏိုင္​မယ္​ ဆိုရင္​ internal stresses ကြာျခားခ်က္​ကို ​ေလ်ာ့ခ် ႏိုင္​ပါတယ္​။

*** Ordinary concrete  ​ေတြအတြက္​ ​ေနာက္​ဆံုးက်ံဳ႕ျခင္​းတန္​ဖိုး (final shrinkage values) ဟာ 200 က​ေန 700 x 10^(-6) ၾကားမွာ ​ေျပာင္​းလဲ​ေနပါတယ္​။ normal-weight concrete  အတြက္​ဆိုရင္​ 300 x 10^(-6) ကို သံုးႏိုင္​ပါတယ္​။

*** British Codes ​ေတြအရ 500 x 10^(-6)  ကို ​ေပးပါတယ္​။ အဲဒီမွာ ကြန္​ကရစ္ကို ခ်ဳပ္​မထားဘူးဆိုရင္​ 3 m အတြက္​ 1.5  mm shrinkage ျဖစ္​မယ္​ဆိုတဲ့ သ​ေဘာပါ။

3 m x (1000 mm) x 500 x 10^(-6) = 1.5 mm လို႔ အလြယ္​တကူ တြက္​ခ်က္​ႏိုင္​ပါတယ္​။

*** အကယ္​၍ member  ကို ခ်ဳပ္​ထားမယ္​ဆိုရင္​ tensile stress ( 10 N/mm2) 1400 psi ​ေပၚလာမွာပါ၊

*** setting ျဖစ္​ျပီးတဲ့​ေနာက္​မွာ အခ်ိန္​ကာလတစ္​ခု​ေလာက္​ အစိုဓာတ္​ကို ထိန္​းထားမယ္​ဆိုရင္​ shrinkage ကို ​ေလ်ာ့ခ်ႏိုင္​ပါတယ္​။ ထို႔​ေၾကာင္​့ (၇)ရက္​ထက္​ မနည္​းတဲ့ အခ်ိန္​ကာလတစ္​ခုအထိ ကြန္​ကရစ္​ရဲ႕ အစိုဓာတ္​ကို ထိန္​း​ေပးထားဖို႔ အ​ေရးပါလာတယ္​။

*** ​ေလတိုက္​တဲ့ ​ေနရာမွာ ကြန္​ကရစ္​ကို ထားမယ္​ဆိုရင္​ ​ေလလာတဲ့ဘက္​မွာ shrinkage ပိုျဖစ္​ပါလိမ္​့မယ္​။

*** shrinkage ဟာ structural member ​ေတြရဲ႕ deflection ကို တိုး​ေစပါတယ္​။ အခ်ိန္​နဲ႔ အမွ်တိုးလာ​ေနမွာပါ။

*** အဲဒါနဲ႔ အခ်ိဳးညီစြာဘဲ ကြန္​ကရစ္​ထဲမွာရွိတဲ့ သံ​ေခ်ာင္​းဟာ shrinkage ​ေၾကာင္​့ ျဖစ္​လာတဲ့ curvature  (​ေကြးညြတ္​ျခင္​း)နဲ႔ deflection  ကို ကာကြယ္​​ေပးႏုိင္​ပါတယ္​။

*** ​ေယဘုယ်အားျဖင္​့ၾကည္​့မယ္​ဆိုရင္​ ကြန္​ကရစ္​မာ​ေက်ာစကာလမွာ ျမင္​့မားတဲ့ ႏွဳန္​းနဲ႔ က်ံဳ႕မွာျဖစ္​ျပီး ​ေနာက္​ပုိင္​းမွာ​ေတာ့ တျဖည္​းျဖည္​းနဲ႔ ​ေလ်ာ့က်လာပါတယ္​။

*** အဲဒီ​ေတာ့ ၂ ပတ္​ၾကာတဲ့ အခါ shrinkage တန္​ဖိုးဟာ 15% က​ေန 30 % ထိ ရွိျပီး​ေတာ့ ၁ လ ​ၾကာတဲ့ အခါ 40 % က​ေန 80 % အထိ ျဖစ္​လာပါတယ္​။ ၁ ႏွစ္​ၾကာတဲ့ အခါမွာ​ေတာ့ 70 % က​ေန 85 % ထိ ျဖစ္​လာမယ္​လို႔ ဆိုႏိုင္​ပါတယ္​။

Ref; Structural Concrete Theory and Design
Min Han