Friday, January 30, 2015

ကတၱရာလမ္းေကာင္းတစ္ခုမွာ ရွိသင့္တဲ့ အရည္အေသြးမ်ား (၂)

ကတၱရာလမ္းေကာင္းတစ္ခုမွာ ရွိသင့္တဲ့ အရည္အေသြးမ်ား (၂)

ကတၱရာလမ္းေတြဟာ Fatigue လုိ႔ေခၚတဲ့ ႏွစ္ရွည္လမ်ား ၀န္အေလးခ်ိန္သက္ေရာက္မႈဒဏ္ကို ခံႏုိင္ရမယ္။ ကတၱရာလမ္းေတြကို Flexible pavement လို႔ ေခၚတယ္။ ကြန္ကရစ္ေတြလို မဟုတ္ပဲ ကတၱရာလမ္းေတြက flexible ျဖစ္တယ္။ လမ္းေပၚကုိ သက္ေရာက္လာတဲ့ ၀န္အေလးခ်ိန္ကို ေအာက္ခံအလႊာေတြနဲ႔ မွ်တေတာင့္ခံေပးတယ္။ ဒါေႀကာင့္ ကတၱရာ Mix Design လုပ္သူေတြဟာ ႏွစ္ရွည္လမ်ား ၀န္အေလးခ်ိန္ကို ခံႏုိင္ဖို႔ သင့္ေတာ္တဲ့ ကတၱရာကို သံုးရတယ္။ ကတၱရာဟာ အရမ္း ေပ်ာ့လြန္းရင္ အပိုင္း (၁) မွာ ေဖာ္ျပခဲ့သလုိ stability ေကာင္းမွာမဟုတ္ဘူး။ မာလြန္ျပန္ရင္လည္း လမ္းကြဲအက္တတ္တယ္။ ႀကားေျဖတစ္ခုကို ညိွယူရတယ္။ ဒါကိုသိဖို႔ material science နဲ႔ ကတၱရာလမ္းသေဘာသဘာ၀ေတြကို နားလည္ဖို႔၊ ေဒသခံေက်ာက္ေတြကို နားလည္ဖုိ႔လုိတယ္။

ေနာက္တစ္ခု သတိထားရတာက ရာသီဥတု။ ကတၱရာဟာ အပူျပင္းရင္ ေပ်ာ့ျပီး၊ ေအးရင္မာမယ္။ ဒါေႀကာင့္ ေဆာင္းရာသီနဲ႔ ေႏြရာသီ၊ မိုးရာသီ ရာသီဥတုတုိင္းမွာ ခံႏုိင္တဲ့ ကတၱရာကို ေရြးတတ္ရတယ္။ ဥပမာ၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ျပည္နယ္အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ေဆာင္းက်ရင္ မတရားေအးတယ္။ ေအးေတာ့ ကတၱရာက contract (က်ံဳ႕) ျဖစ္တယ္။ ဒါေႀကာင့္ thermal cracking ေတြ ထြက္လာတတ္တယ္။ ဒါေႀကာင့္ ကတၱရာလမ္းေတြဟာ က်ံဳ႕ခ်ည္၊ ဆန္႔ခ်ည္ႏုိင္စြမ္းရွိတဲ့ elasticity စြမ္းရည္လည္း အတုိင္းအတာတစ္ခုအထိ ရွိေနဖို႔ လုိအပ္တယ္။

ေနာက္တစ္ခ်က္က ေရရွည္တည္တံႏုိင္မႈ။ ျမန္မာျပည္မွာ AC ကတၱရာ mixture ေတြကို အသံုးျပဳမႈနည္းေသးေတာ့ အမ်ားစုက AC ဒီဇိုင္းေတြကို မကြ်မ္းက်င္ႀကေသးဘူး။ ဒါေႀကာင့္လည္း ကတၱရာလမ္းေတြဟာ ေရရွည္မခံဘူး ျဖစ္ေနတာ။ ကတၱရာလမ္းမွာပါ၀င္တဲ့ ေက်ာက္နဲ႔ ကတၱရာရည္အခ်ိဳးအစားဟာ သင့္တင့္မွ်တဖို႔လုိတယ္လို႔ အပိုင္း (၁) မွာ ေရးခဲ့တယ္။ ကတၱရာအခ်ိဳးအစားကို မွ်မွ်တတ တြက္ခ်က္ျပီး သံုးလုိက္တယ္ ထားအံုး၊ အဲဒီ သံုးလုိက္တဲ့ အခ်ိဳးအစားဟာ uniform မျဖစ္ရင္ ပိုက္ဆံကုန္ရက်ိဳးမနပ္ေပဘူး။ ဥပမာ ဟိုေနရာမွာ ကတၱရာမ်ားျပီး၊ ဒီေနရာမွာ ကတၱရာနည္းသြားရင္ လမ္းဟာ uniform pavement ျဖစ္မလာဘူး။ ကတၱရာမ်ားတဲ့ ေနရာမွာ hydroplaning ျဖစ္ျပီး လူ႔အသက္ပါဆံုးရွံဳးႏုိင္တဲ့ accident ျဖစ္တတ္တယ္။ ဒါဆိုရင္ ေရရွည္ခံေအာင္ ကတၱရာလမ္းကို ဘယ္လိုတည္ေဆာက္မလဲ။

တည္ေဆာက္ႏုိင္တဲ့ တစ္ခ်က္က ေက်ာက္မ်က္ႏွာျပင္ကို ကတၱရာရည္ ေရာက္ဖို႔လိုတယ္။ အေနေတာ္ film thickness ရွိဖို႔ လုိတယ္။ ဒီအခ်က္နဲ႔ပတ္သက္ျပီးေတာ့ အေသးစိတ္ရွင္းျပစရာေတြ ရွိတယ္။ ဒီပို႔စ္မွာေတာ့ ရွည္မွာစိုးလို႔ ေနာက္မွပဲ ေျပာပါေတာ့မယ္။ ေလာေလာဆယ္ အေနေတာ္ ကတၱရာအသားေလး ေက်ာက္မ်က္ႏွာေပၚမွာ ရွိရမယ္လို႔ပဲ မွတ္လုိက္ပါ။ အေနေတာ္ရွိမွ ေက်ာက္ေလးေတြက ယာဥ္အသြား ၀ိတ္ဖိမွဳေႀကာင့္ စင္ထြက္မသြားပဲ နဂုိအတုိင္းတည္ရွိေနမွာ ျဖစ္တယ္။ တျဖည္းျဖည္း စင္ထြက္ေနရင္ လမ္းက တာရွည္မခံပဲ အေပါက္ေတြနဲ႔ မိုးရြာသီမွာ ပြက္အုိင္ေတြ ျဖစ္လာလိမ့္မယ္။ စင္ထြက္သြားေအာင္ထိ ကတၱရာမနည္းလြန္းဘူး၊ ဒါေပမယ့္ ေက်ာက္မ်က္ႏွာျပင္အားလံုးကိုလည္း ကတၱရာမေရာက္ဘူးဆိုရင္ ေရေတြ စီး၀င္ျပီး oxidize ျဖစ္ဖို႔ အားေပးတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ကတၱရာသားဟာ ဆတ္လာျပီး လမ္းပ်က္စီးမႈကို ျမန္ေစတယ္။

ေရရွည္ခံႏုိင္ေအာင္ လုပ္ႏုိင္တဲ့ ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ AC mixture ထဲက ေလေပါက္ေလးေတြကို ထိန္းသိမ္းျခင္းပါ။ ဒါက အႏုစိတ္ေလးဆန္သလို သိပၸံနည္းက်ရွည္ရွည္လ်ားလ်ား ေျပာေနရပါလိမ့္မယ္။ လမ္းႀကိတ္စက္ ရွဳေဒါင့္ကပဲ အႀကမ္းရွင္းျပရမယ္။ လမ္းခင္းတဲ့အခါ လမ္းႀကိတ္စက္ကို ဘာေႀကာင့္သံုးလဲ။ ေက်ာက္ထည္ကို ပိုက်စ္ေအာင္ ႀကိတ္တယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေက်ာက္တံုးႀကားေတြထဲက ေလထုကို ေလ်ာ့ေအာင္ လုပ္တာပဲ။ AC လမ္းေတြခင္းတဲ့အခါ သင့္ေတာ္တဲ့ သိပ္သည္းဆရေအာင္ လမ္းႀကိတ္စက္အမ်ိဳးမ်ိဳးသံုးျပီး ႀကိတ္ရတယ္။ အႀကိတ္နည္းရင္ ေလခုိမယ္။ ေလခုိေပါက္ကို မိုးရြာရင္၊ ႏွင္းက်ရင္ ေရေတြ၀င္မယ္။ လမ္းအရင္ ပ်က္စီးတတ္တယ္။ အဲဒီလိုပဲ အႀကိတ္မ်ားရင္လည္း လမ္းရဲ႕ ကိုယ္ထည္ကို ဖ်က္စီးပလုိက္သလုိျဖစ္သြားလုိ႔ ဂရုစိုက္ရမယ္။ ကတၱရာလမ္းက flexible ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာတာ ေလေပါက္ေလးေတြကို ထိန္းသိမ္းထားလုိ႔။ အႀကိတ္မ်ားသြားရင္ flexible မျဖစ္ေတာ့ပဲ ကတၱရာဟာလည္း ရာသီဥတု၊ အပူခ်ိန္ကို လုိက္ျပီး elastic မျဖစ္ေတာ့ဘူး။ ဒါဆိုရင္ လမ္းလည္း ေရရွည္မခံႏုိင္ေတာ့ဘူးေပါ့။

ဆက္ရန္…

Advanced Engineering
Photo: ကတၱရာလမ္းေကာင္းတစ္ခုမွာ ရွိသင့္တဲ့ အရည္အေသြးမ်ား (၂)

ကတၱရာလမ္းေတြဟာ Fatigue လုိ႔ေခၚတဲ့ ႏွစ္ရွည္လမ်ား ၀န္အေလးခ်ိန္သက္ေရာက္မႈဒဏ္ကို ခံႏုိင္ရမယ္။ ကတၱရာလမ္းေတြကို Flexible pavement လို႔ ေခၚတယ္။ ကြန္ကရစ္ေတြလို မဟုတ္ပဲ ကတၱရာလမ္းေတြက flexible ျဖစ္တယ္။ လမ္းေပၚကုိ သက္ေရာက္လာတဲ့ ၀န္အေလးခ်ိန္ကို ေအာက္ခံအလႊာေတြနဲ႔ မွ်တေတာင့္ခံေပးတယ္။ ဒါေႀကာင့္ ကတၱရာ Mix Design လုပ္သူေတြဟာ ႏွစ္ရွည္လမ်ား ၀န္အေလးခ်ိန္ကို ခံႏုိင္ဖို႔ သင့္ေတာ္တဲ့ ကတၱရာကို သံုးရတယ္။ ကတၱရာဟာ အရမ္း ေပ်ာ့လြန္းရင္ အပိုင္း (၁) မွာ ေဖာ္ျပခဲ့သလုိ stability ေကာင္းမွာမဟုတ္ဘူး။ မာလြန္ျပန္ရင္လည္း လမ္းကြဲအက္တတ္တယ္။ ႀကားေျဖတစ္ခုကို ညိွယူရတယ္။ ဒါကိုသိဖို႔ material science နဲ႔ ကတၱရာလမ္းသေဘာသဘာ၀ေတြကို နားလည္ဖို႔၊ ေဒသခံေက်ာက္ေတြကို နားလည္ဖုိ႔လုိတယ္။ 

ေနာက္တစ္ခု သတိထားရတာက ရာသီဥတု။ ကတၱရာဟာ အပူျပင္းရင္ ေပ်ာ့ျပီး၊ ေအးရင္မာမယ္။ ဒါေႀကာင့္ ေဆာင္းရာသီနဲ႔ ေႏြရာသီ၊ မိုးရာသီ ရာသီဥတုတုိင္းမွာ ခံႏုိင္တဲ့ ကတၱရာကို ေရြးတတ္ရတယ္။ ဥပမာ၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ျပည္နယ္အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ေဆာင္းက်ရင္ မတရားေအးတယ္။ ေအးေတာ့ ကတၱရာက contract (က်ံဳ႕) ျဖစ္တယ္။ ဒါေႀကာင့္ thermal cracking ေတြ ထြက္လာတတ္တယ္။ ဒါေႀကာင့္ ကတၱရာလမ္းေတြဟာ က်ံဳ႕ခ်ည္၊ ဆန္႔ခ်ည္ႏုိင္စြမ္းရွိတဲ့ elasticity စြမ္းရည္လည္း အတုိင္းအတာတစ္ခုအထိ ရွိေနဖို႔ လုိအပ္တယ္။ 

ေနာက္တစ္ခ်က္က ေရရွည္တည္တံႏုိင္မႈ။ ျမန္မာျပည္မွာ AC ကတၱရာ mixture ေတြကို အသံုးျပဳမႈနည္းေသးေတာ့ အမ်ားစုက AC ဒီဇိုင္းေတြကို မကြ်မ္းက်င္ႀကေသးဘူး။ ဒါေႀကာင့္လည္း ကတၱရာလမ္းေတြဟာ ေရရွည္မခံဘူး ျဖစ္ေနတာ။ ကတၱရာလမ္းမွာပါ၀င္တဲ့ ေက်ာက္နဲ႔ ကတၱရာရည္အခ်ိဳးအစားဟာ သင့္တင့္မွ်တဖို႔လုိတယ္လို႔ အပိုင္း (၁) မွာ ေရးခဲ့တယ္။ ကတၱရာအခ်ိဳးအစားကို မွ်မွ်တတ တြက္ခ်က္ျပီး သံုးလုိက္တယ္ ထားအံုး၊ အဲဒီ သံုးလုိက္တဲ့ အခ်ိဳးအစားဟာ uniform မျဖစ္ရင္ ပိုက္ဆံကုန္ရက်ိဳးမနပ္ေပဘူး။ ဥပမာ ဟိုေနရာမွာ ကတၱရာမ်ားျပီး၊ ဒီေနရာမွာ ကတၱရာနည္းသြားရင္ လမ္းဟာ uniform pavement ျဖစ္မလာဘူး။ ကတၱရာမ်ားတဲ့ ေနရာမွာ hydroplaning ျဖစ္ျပီး လူ႔အသက္ပါဆံုးရွံဳးႏုိင္တဲ့ accident ျဖစ္တတ္တယ္။ ဒါဆိုရင္ ေရရွည္ခံေအာင္ ကတၱရာလမ္းကို ဘယ္လိုတည္ေဆာက္မလဲ။ 

တည္ေဆာက္ႏုိင္တဲ့ တစ္ခ်က္က ေက်ာက္မ်က္ႏွာျပင္ကို ကတၱရာရည္ ေရာက္ဖို႔လိုတယ္။ အေနေတာ္ film thickness ရွိဖို႔ လုိတယ္။ ဒီအခ်က္နဲ႔ပတ္သက္ျပီးေတာ့ အေသးစိတ္ရွင္းျပစရာေတြ ရွိတယ္။ ဒီပို႔စ္မွာေတာ့ ရွည္မွာစိုးလို႔ ေနာက္မွပဲ ေျပာပါေတာ့မယ္။ ေလာေလာဆယ္ အေနေတာ္ ကတၱရာအသားေလး ေက်ာက္မ်က္ႏွာေပၚမွာ ရွိရမယ္လို႔ပဲ မွတ္လုိက္ပါ။ အေနေတာ္ရွိမွ ေက်ာက္ေလးေတြက ယာဥ္အသြား ၀ိတ္ဖိမွဳေႀကာင့္ စင္ထြက္မသြားပဲ နဂုိအတုိင္းတည္ရွိေနမွာ ျဖစ္တယ္။ တျဖည္းျဖည္း စင္ထြက္ေနရင္ လမ္းက တာရွည္မခံပဲ အေပါက္ေတြနဲ႔ မိုးရြာသီမွာ ပြက္အုိင္ေတြ ျဖစ္လာလိမ့္မယ္။ စင္ထြက္သြားေအာင္ထိ ကတၱရာမနည္းလြန္းဘူး၊ ဒါေပမယ့္ ေက်ာက္မ်က္ႏွာျပင္အားလံုးကိုလည္း ကတၱရာမေရာက္ဘူးဆိုရင္ ေရေတြ စီး၀င္ျပီး oxidize ျဖစ္ဖို႔ အားေပးတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ကတၱရာသားဟာ ဆတ္လာျပီး လမ္းပ်က္စီးမႈကို ျမန္ေစတယ္။ 

ေရရွည္ခံႏုိင္ေအာင္ လုပ္ႏုိင္တဲ့ ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ AC mixture ထဲက ေလေပါက္ေလးေတြကို ထိန္းသိမ္းျခင္းပါ။ ဒါက အႏုစိတ္ေလးဆန္သလို သိပၸံနည္းက်ရွည္ရွည္လ်ားလ်ား ေျပာေနရပါလိမ့္မယ္။ လမ္းႀကိတ္စက္ ရွဳေဒါင့္ကပဲ အႀကမ္းရွင္းျပရမယ္။ လမ္းခင္းတဲ့အခါ လမ္းႀကိတ္စက္ကို ဘာေႀကာင့္သံုးလဲ။ ေက်ာက္ထည္ကို ပိုက်စ္ေအာင္ ႀကိတ္တယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေက်ာက္တံုးႀကားေတြထဲက ေလထုကို ေလ်ာ့ေအာင္ လုပ္တာပဲ။ AC လမ္းေတြခင္းတဲ့အခါ သင့္ေတာ္တဲ့ သိပ္သည္းဆရေအာင္ လမ္းႀကိတ္စက္အမ်ိဳးမ်ိဳးသံုးျပီး ႀကိတ္ရတယ္။ အႀကိတ္နည္းရင္ ေလခုိမယ္။ ေလခုိေပါက္ကို မိုးရြာရင္၊ ႏွင္းက်ရင္ ေရေတြ၀င္မယ္။ လမ္းအရင္ ပ်က္စီးတတ္တယ္။ အဲဒီလိုပဲ အႀကိတ္မ်ားရင္လည္း လမ္းရဲ႕ ကိုယ္ထည္ကို ဖ်က္စီးပလုိက္သလုိျဖစ္သြားလုိ႔ ဂရုစိုက္ရမယ္။ ကတၱရာလမ္းက flexible ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာတာ ေလေပါက္ေလးေတြကို ထိန္းသိမ္းထားလုိ႔။ အႀကိတ္မ်ားသြားရင္ flexible မျဖစ္ေတာ့ပဲ ကတၱရာဟာလည္း ရာသီဥတု၊ အပူခ်ိန္ကို လုိက္ျပီး elastic မျဖစ္ေတာ့ဘူး။ ဒါဆိုရင္ လမ္းလည္း ေရရွည္မခံႏုိင္ေတာ့ဘူးေပါ့။ 

ဆက္ရန္…

Advanced Engineering

0 comments:

Post a Comment

Disqus Shortname

Comments system